نوردهی توی عکاسی چقدر مهمه؟ اجزای اصلیش چین؟ اصلاً این «مثلث نوردهی» که همه میگن یعنی چی؟ اینها سوالاتی هستند که در این پست مقدماتی درباره ایزو (ISO)، دیافراگم (Aperture) و سرعت شاتر (Shutter Speed) به آنها جواب میدهیم؛ یعنی همان اجزایی که برای گرفتن یک عکس با نور مناسب به آنها نیاز دارید.
فهمیدن داستان نوردهی و ارزشش برای هر عکاسی، مخصوصاً اونهایی که تازه شروع کردن و میخوان حرفهای بشن، از نون شب واجبتره.

قانون یک سوم چیست؟
تصور کنید دو خط عمودی و دو خط افقی با فاصلههای مساوی روی منظرهیاب شما کشیده شدهاند، درست مثل یک صفحه بازی دوز. این خطوط صفحه را به ۹ مستطیل مساوی تقسیم میکنند. جایی که خطوط عمودی و افقی یکدیگر را قطع میکنند، «نقاط طلایی» یا نقاط قانون یک سوم نامیده میشوند.
چهار نقطه تقاطع (که با دایرههای آبی نشان داده شدهاند) در کادر قانون یک سوم.
طبق قانون یک سوم، شما باید سوژه اصلی خود را روی یکی از این نقاط (یا در امتداد یکی از این خطوط) قرار دهید.
قانون یک سوم یک راهنمای ترکیببندی است که نشان میدهد باید یک نقطه اصلی مورد توجه را روی یکی از چهار نقطه “قانون یک سوم” قرار دهید. عکس از جان تونی.
به طور کلی (همه چیز «به طور کلی» است چون همیشه استثنا وجود دارد)، استفاده از قانون یک سوم به شما کمک میکند تا یک تصویر خوشایند و متعادل خلق کنید. این راهی است برای اینکه به نقطه کانونی اصلی خود تأکید ویژهای ببخشید و آن را به عنوان عنصر مهم مشخص کنید. این کار حسی طبیعی و هماهنگ ایجاد میکند، در حالی که قرار دادن سوژه دقیقاً وسط کادر میتواند نامتعادل و خستهکننده به نظر برسد.
ترکیببندی که در آن سوژه در مرکز قرار میگیرد میتواند خستهکننده به نظر برسد (چپ)، در حالی که قرار دادن سوژه روی نقطه قانون یک سوم میتواند یک ترکیببندی بازتر و جالبتر ایجاد کند (راست). عکس از اوزی دوزی.
سوژهای که روی یکی از نقاط یا خطوط قانون یک سوم قرار میگیرد، نگاه بیننده را به خود جلب میکند و توجه او را به داخل و سراسر تصویر میکشاند. البته، قانون یک سوم تنها راه برای جلب چشم بیننده نیست. روشنایی، رنگ، کنتراست و اندازه یک شیء در تصویر نیز میتوانند یک عنصر را برجسته کنند، اما قانون یک سوم به آن یک جایگاه ویژه و افتخاری میدهد.
چگونه از قانون یک سوم استفاده کنیم؟
راستش، خیلی ساده است. فقط کافی است سوژهتان را – چه یک شخص باشد، چه یک گل، حیوان، ساختمان و غیره – روی یکی از نقاط یا خطوط قانون یک سوم قرار دهید. این اصل هم برای کادرهای افقی و هم عمودی کار میکند.
قانون یک سوم با هر دو ترکیببندی افقی و عمودی کار میکند. عکس از جان تونی.
هنگام عکاسی از چهرهها، گلها، ماشینها و هر چیز دیگری که جهت دارد، بهتر است که نگاهشان به داخل کادر باشد و بیننده را به داخل تصویر هدایت کنند، نه اینکه به بیرون کادر اشاره کنند. باز هم، این یک اصل کلی است و تصاویر موفق زیادی وجود دارند که برعکس این کار را انجام دادهاند. برای پرترهها، سعی کنید چشمها را روی خط بالایی قرار دهید.
برای پرترهها، سعی کنید چشمها را روی خط بالایی قانون یک سوم قرار دهید. عکس از جان تونی.
قانون یک سوم اغلب با مفهوم فضای منفی (Negative Space) همراه است. برای مثال، هنگام عکاسی از سوژهای که به چپ یا راست نگاه میکند، معمولاً ایده خوبی است که سوژه را روی نقطه تقاطع قانون یک سوم در سمتی قرار دهید که به او اجازه دهد به سمت فضای باز کادر نگاه کند. این کار به عکس «فضای تنفس» میدهد و فضای منفی ایجاد میکند که به بیننده اجازه میدهد نگاه سوژه را دنبال کند.
سر این سوژه روی نقطه قانون یک سوم در سمتی است که به آن نگاه نمیکند. اغلب ایده خوبی است که سوژهها را روی نقطه قانون یک سوم قرار دهید که به سوژه اجازه میدهد به فضای منفی نگاه کند. عکس از آنتونی دلانوکس.
در مقابل، اگر سوژه را در سمتی قرار دهید که به آن نگاه میکند، این نوع ترکیببندی میتواند حسی از تنش و رمز و راز ایجاد کند، که ممکن است هدف شما باشد یا نباشد.
سر این سوژه روی نقطه قانون یک سوم در سمتی که به آن نگاه میکند قرار دارد. این نوع ترکیببندی میتواند حس تنش و رمز و راز ایجاد کند، که ممکن است هدف شما باشد یا نباشد. عکس از آنتونی دلانوکس.
هنگام عکاسی از مناظر یا دیگر صحنههای بیرونی، مبتدیان اغلب خط افق را درست در وسط کادر قرار میدهند، که معمولاً تصویر را نصف میکند و خستهکننده به نظر میرسد چون هیچ چیزی مورد تأکید قرار نگرفته است. به جای آن، سعی کنید خط افق را روی خط «یک سوم» بالایی یا پایینی قرار دهید.
هنگام قاببندی ترکیببندی خود، باید تصمیم بگیرید کدام بخش مهمتر است – قسمت بالایی صحنه یا قسمت پایینی. اگر قسمت بالایی مهمتر است، خط افق پایینتر در کادر قرار میگیرد. اگر قسمت پایینی مهمتر است، پس افق بالاتر در کادر قرار میگیرد. هر دو را امتحان کنید و ببینید کدام یک را بیشتر دوست دارید.
اگر افق مشخصی وجود ندارد، به دنبال یک خط راهنما (Leading Line) یا چیزهایی بگردید که بتوانند آن را تداعی کنند و آن را به یک نقطه قانون یک سوم با نوعی عنصر غالب مانند یک صخره، درخت، قله کوه یا حتی فقط یک نقطه روشن، هدایت کنید.
نیازی نیست خیلی وسواس به خرج دهید که سوژهتان را با دقت میلیمتری روی این نقاط بگذارید. فقط در همان حوالی قرار دهید. به یاد داشته باشید، این یک راهنماست نه یک قانون.
برای عکسهای منظره، از قرار دادن افق در وسط خودداری کنید. در عوض، آن را یکی از خطوط قانون یک سوم قرار دهید. عکس از جان تونی.
خطوط راهنمای قانون یک سوم در دوربینها
اکثر دوربینها و گوشیهای هوشمند یک تنظیم برای روشن کردن خطوط راهنمای گرید دارند تا به شما در ترکیببندی با استفاده از قانون یک سوم کمک کنند. این کار باعث میشود به راحتی دوربین خود را حرکت دهید تا یکی از آن نقاط روی سوژهتان قرار گیرد.
برای اینکه بفهمید چگونه گرید را برای دوربین یا گوشی خاص خود روشن کنید، دفترچه راهنمای آن را بخوانید یا یک جستجوی آنلاین انجام دهید.
خطوط راهنمای قانون یک سوم آیفون را میتوان در تنظیمات>دوربین>ترکیب>شبکه فعال کرد.
در برنامههای ویرایش، اکثر ابزارهای برش (Crop) یک پوشش قانون یک سوم دارند. از آن برای تنظیم دقیق ترکیببندی و قرار دادن عناصر روی یک نقطه یا خط قانون یک سوم استفاده کنید.
ابزار کراپ لایت روم کلاسیک، دستورالعملهای قانون یک سوم را روی عکس شما پوشش میدهد تا به ایجاد یک ترکیببندی دلپذیر کمک کند. اسکرین شات از ادوبی.
این به خصوص در عکاسی اکشن یا حیات وحش که ممکن است زمان کافی برای ایجاد یک ترکیببندی بهینه نداشته باشید، مفید است.
به سراغ تصاویر قدیمی خود بروید و ببینید آیا میتوانید با استفاده از ابزار برش، ترکیببندی آنها را بهبود ببخشید.
شکستن قانون یک سوم
همانطور که قبلاً ذکر شد، قانون یک سوم واقعاً فقط یک راهنماست و موارد زیادی وجود دارد که میتوان از آن استثنا قائل شد.
سوژههای متقارن، مانند اشیاء گرد یا مربع، اغلب در وسط کادر عالی به نظر میرسند.
عکس از فوتو پتین.
یا گاهی اوقات میخواهید از تقارن برای ایجاد حس تعادل با قرار دادن دو عنصر در دو طرف مقابل تصویر استفاده کنید.
عکس از تام برت.
برخی از عکاسان حتی معتقدند که قانون یک سوم یک پایه ضعیف برای یادگیری ترکیببندی عکاسی است، زیرا میتواند خلاقیت شما را در یک قالب محدود کند و منجر به عکسهایی شود که به همان اندازه ترکیببندیهایی که سوژه دقیقاً در مرکز کادر قرار دارد، خستهکننده و فرمولزده باشند.
بنابراین، هنگامی که درک کاملی از قانون یک سوم پیدا کردید و فهمیدید که چرا میتواند ترکیببندیها را بهبود ببخشد، ایده خوبی است که سپس با شکستن این «قانون» تجربه کنید تا در توانایی خود برای ایجاد ترکیببندیهای جذاب بر اساس هر صحنه و سوژه منحصر به فرد، بیشتر رشد کنید.
ترکیببندی عکس چیزی فراتر از اینهاست
راهنماها و اصول مختلف زیادی به جز قانون یک سوم وجود دارند که میتوانند به ترکیببندی کمک کنند. خطوط راهنما، اشکالی مانند اهرام، تقارن و نسبت طلایی چند نمونه از آنها هستند. با این حال، بخشی از قدرت قانون یک سوم در این است که درک و استفاده از آن آسان است و کار میکند. به نظر میرسد ما به طور ذاتی به تصاویری که از آن استفاده میکنند، علاقه داریم.
اگر در عکاسی تازهکار هستید، استفاده از قانون یک سوم میتواند به شما کمک کند تا به جای اینکه فقط از یک سوژه «عکس بگیرید»، بیشتر به «ترکیببندی» یک تصویر فکر کنید. کلمه «شلیک کردن» (Shoot) یک اصطلاح نهچندان جالب در عکاسی است. این کلمه اینطور القا میکند که ما باید نقطه فوکوس مرکزی را روی چیزی بگذاریم و دکمه را فشار دهیم. مطمئناً، گاهی اوقات این کار جواب میدهد، اما به طور کلی، استفاده از قانون یک سوم فقط ظاهر بهتری خواهد داشت. امتحانش کنید. مطمئناً خوشتان میآید.