راهنمای گام به گام برای تمیز کردن لنز و سنسور دوربین

گرد و غبار سنسور چیست و چه شکلی است؟

هر بار که یه لنز رو روی دوربین‌تون عوض می‌کنید، دارید داخل اون رو در معرض آلاینده‌های بالقوه گرد و غبار و کثیفی قرار می‌دید.

باید سعی کنید موقع تعویض لنز تا جایی که می‌شه از داخل دوربین‌تون محافظت کنید—نیازی به گفتن نیست که نباید یه لنز رو در محیطی که منجر به ورود کثیفی غیرضروری به دوربین شما می‌شه، مثل یه ساحل شنی یا در یک روز بادی، عوض کنید—اما مشخصه که همیشه انجام این کار ممکن نیست. ناگزیر، کثیفی و گرد و غبار وارد دوربین می‌شه و در نهایت توی تصاویر شما خودش رو نشون می‌ده.

گرد و غبار سنسور به صورت لکه‌های تار در تصاویر شما ظاهر می‌شه که چیزی شبیه به لکه‌هایی که در زیر دایره کشیده شده، به نظر می‌رسه:

نمونه‌ای از لکه‌های ناشی از گرد و غبار سنسور در یک عکس.

چند نکته مهم وجود داره که باید بهشون توجه کنید:

• ممکنه توی منظره‌یاب‌تون گرد و غبار ببینید ولی این گرد و غبار روی خود تصاویر شما ظاهر نمی‌شه.

• شایان ذکره که ممکنه اگه با دیافراگم‌های باز (مثل f/2.8) عکاسی کنید، هیچ گرد و غبار سنسوری نبینید چون عمق میدان به اندازه‌ای وسیعه که این لکه‌ها رو از فوکوس خارج می‌کنه و دیدنشون رو خیلی سخت می‌کنه (اگه اصلاً بتونید ببینیدشون).

• وقتی لکه‌های یکسان رو در چندین تصویر در مکان‌های یکسان می‌بینید، می‌تونید بفهمید که این گرد و غبار یا کثیفی روی سنسور شماست.

• اگرچه یه صحنه با جزئیات زیاد ممکنه گرد و غبار رو پنهان کنه، اما اون هنوز اونجاست و به طور طبیعی دفعه بعد که عکس می‌گیرید، قابل مشاهده خواهد بود.

• ممکنه روی آینه گرد و غبار ببینید (اگه از DSLR استفاده می‌کنید)، اما این روی تصویر ضبط نمی‌شه و باید با استفاده از یه دمنده هوا (air blower) حذف بشه. از هوای فشرده استفاده نکنید چون این خیلی قدرتمنده و ممکنه به دوربین شما آسیب بزنه.

• به آینه (یا سنسور) با هیچی دست نزنید چون هر دو فوق‌العاده شکننده هستن و به راحتی آسیب می‌بینن، خراشیده می‌شن یا لک می‌شن.

چگونه برای دیدن گرد و غبار سنسور تست کنیم

یه راه ساده برای چک کردن و دیدن اینکه آیا گرد و غبار سنسور دارید یا نه، اینه که دوربین‌تون رو روی یه دیافراگم بسته مثل f/16 یا f/22 تنظیم کنید.
همچنین باید دوربین‌تون رو روی پایین‌ترین ISO تنظیم کنید چون در این مرحله نگران نویز نیستید.
از یه چیز سفید روشن (مثل یه دیوار سفید، یه تیکه کاغذ یا آسمون ابری) عکس بگیرید و موقع گرفتن عکس، دوربین رو کمی به آرومی حرکت بدید تا به تار شدن عکس و قابل مشاهده‌تر شدن گرد و غبار کمک کنه.
بعد برای چک کردن گرد و غبار، یا صفحه LCD پشتی رو در حالت ۱۰۰٪ بررسی کنید یا تصویر رو توی کامپیوترتون باز کنید تا این کار کمی راحت‌تر بشه.
اگه علائم گرد و غبار رو دیدید (همونطور که در بالا توضیح داده شد و نشون داده شد) پس می‌دونید که باید سنسور رو تمیز کنید.

نمایش گرد و غبار سنسور با عکاسی از آسمان با دیافراگم بسته.

قبل از اینکه برای تمیز کردن سنسور خود تلاش کنید

پیشنهاد می‌کنم اول سعی کنید از حالت تمیز کردن خودکار دوربین‌تون استفاده کنید، اگه داره، تا ببینید آیا این در حذف گرد و غبار یا کثیفی تفاوتی ایجاد می‌کنه یا نه. برخی دوربین‌ها این کار رو به طور خودکار موقع روشن یا خاموش شدن انجام می‌دن ولی ارزش امتحان کردن رو داره.
مهم: مطمئن بشید که باتری دوربین‌تون کاملاً شارژه چون ممکنه وسط تمیز کردن خاموش بشه و اگه برقش تموم بشه به سنسور آسیب بزنه.

چیزهایی که نیاز خواهید داشت

• سواپ‌های تمیزکننده بدون پرز که برای اندازه سنسور خاص دوربین شما طراحی شدن.

• محلول تمیزکننده طراحی شده برای سنسورهای دوربین.

• دمنده هوا (Bulb blower) برای فوت کردن دستی گرد و غبار با هوا.

• چراغ قوه یا هدلامپ برای دیدن داخل دوربین و بررسی بدنه.

• لوپ سنسور (Sensor loupe)، یه آیتم ارزون عالی که یه ذره‌بین با چراغ‌های LED است و به شما اجازه می‌ده به وضوح و به راحتی سنسور رو ببینید و برای گرد و غبار و کثیفی بررسی کنید.

چگونه سنسور خود را به صورت خشک تمیز کنیم

۱. یه جایی پیدا کنید که تا حد امکان عاری از گرد و غبار و باد باشه.

۲. اگه از DSLR استفاده می‌کنید: با باتری پر و بدون لنز روی دوربین، به دنبال گزینه منو برای تمیز کردن دستی دوربین‌تون بگردید. وقتی این حالت رو انتخاب می‌کنید، صدای قفل شدن آینه به عقب رو می‌شنوید و سنسور نمایان می‌شه.

۳. اگه از دوربین بدون آینه استفاده می‌کنید: سنسور شما باید وقتی لنز یا درپوش بدنه رو برمی‌دارید، در معرض دید باشه.

۴. دوربین رو وارونه نگه دارید طوری که صفحه LCD رو به سقف باشه، از دمنده هوای دستی برای دمیدن هوا به داخل دوربین روی سنسور استفاده کنید.
فوق‌العاده مراقب باشید که با نوک دمنده به سنسور دست نزنید.

۵. بعد از چند بار دمیدن هوا، دوربین رو خاموش کنید و لنز رو دوباره بذارید. باید یه عکس آزمایشی دیگه بگیرید تا ببینید آیا این کار گرد و غبار یا کثیفی رو که روی سنسور بود حذف کرده یا نه. اگه کرده، نیازی به اقدامات بیشتر نیست. اگه باقی مونده، پس احتمالاً باید به سمت تمیز کردن «تر» سنسور برید.

چگونه سنسور خود را به روش تر، تمیز کنیم

۱. لنز رو بردارید و دوربین رو روی یه سطح قرار بدید طوری که LCD رو به زمین باشه.

۲. گزینه تمیز کردن دستی رو برای قفل کردن آینه در DSLR انتخاب کنید.

۳. یه سواپ تمیزکننده سنسور بردارید و با استفاده از دمنده هوا چند بار، هوا بدمید تا هر تیکه پرز عجیبی که ممکنه به سواپ چسبیده باشه رو حذف کنید.

۴. دو (یا حداکثر سه قطره) از محلول رو به نوک سواپ اضافه کنید. سواپ رو بیش از حد اشباع نکنید وگرنه روی سنسور رگه به جا می‌ذارید.

۵. با دقت زیاد، سواپ رو روی یک طرف سنسور قرار بدید و با نیروی نه چندان زیاد، به آرومی سواپ رو در یک حرکت صاف و یکنواخت در سراسر سنسور حرکت بدید. وقتی به طرف دیگه رسیدید، سواپ رو برگردونید و فرآیند رو از طرف مقابل به جایی که شروع کردید تکرار کنید.

۶. در این مرحله، من از یه لوپ استفاده می‌کنم و سنسور رو بررسی می‌کنم تا ببینم آیا گرد و غبار حذف شده یا نه.

۷. اگه مقداری گرد و غبار باقی مونده دیدید، باید فرآیند رو تکرار کنید اما مهمه که از یه سواپ تمیز و جدید دیگه استفاده کنید. از یه سواپ دوباره استفاده نکنید.

۸. اگه روی سنسور رگه دیدید، این یعنی از محلول زیادی استفاده کردید. چند دقیقه صبر کنید و بعد فرآیند رو با محلول کمتر تکرار کنید. دو قطره معمولاً کافیه.

حرف آخر

حالا شما یه سنسور تمیز خواهید داشت. وقتی به درستی و با تجهیزات صحیح انجام بشه، تمیز کردن سنسور دوربین یه فرآیند کاملاً ساده است. اگرچه اولین باری که این کار رو انجام می‌دید کمی ترسناکه، اما با استفاده از یه سرویس تمیز کردن حرفه‌ای، خودتون رو از هزینه و دردسر غیرضروری بی دوربین موندن نجات می‌دید.
امیدوارم این آموزش به توضیح نحوه تمیز کردن سنسور شما به روشی ساده کمک کنه.