با هیجان اخیر پیرامون اکران فیلم «اوپنهایمر»، بحثهای طولانی در مورد بهترین روش تماشای آن شکل گرفته است – عمدتاً به خاطر چیزی به نام نسبت ابعاد (Aspect Ratio) و تأثیری که بر تجربه تماشا میگذارد. این اصطلاحی است که به طور گسترده در فیلمسازی استفاده میشود و درک آن برای عکاسان نیز به همان اندازه مهم است.
این راهنما به شما کمک میکند تا بفهمید نسبت ابعاد چیست، چگونه آن را در عکاسی خود به کار ببرید، و روشن میکند که چرا همه در مورد روش «صحیح» تماشای اوپنهایمر صحبت میکنند.

نسبت ابعاد چیست؟
برخی تصاویر، مانند پانوراما، بسیار عریض هستند. برخی دیگر بلند، مربع – هر شکلی که فکرش را بکنید. نسبت ابعاد، رابطه تناسبی بین عرض و ارتفاع یک تصویر است. در عکاسی، این موضوع برای اندازههای چاپ، مکانهای مختلفی که ممکن است بخواهید تصاویر خود را نمایش دهید، و فرآیند کلی عکاسی شما بسیار مهم است.
نسبت ابعاد به صورت نسبت عرض به ارتفاع (عرض:ارتفاع، خوانده میشود “عرض به ارتفاع”) نوشته میشود. به عنوان مثال، اکثر دوربینهای DSLR و بدون آینه دارای سنسورهایی هستند که به صورت افقی با نسبت ابعاد ۳:۲ عکاسی میکنند، بنابراین تصاویر آنها ۱.۵ برابر (۳ تقسیم بر ۲) عریضتر از ارتفاعشان هستند.
برای ارجاع، یک دوربین کانن 5D Mark IV تصاویر با وضوح کامل ۶۷۲۰ × ۴۴۸۰ پیکسل تولید میکند، و ارتفاع (۴۴۸۰ پیکسل) ضربدر ۱.۵ برابر با عرض (۶۷۲۰ پیکسل) میشود. اغلب مفید است که به این فکر کنید که یک نسبت ابعاد چگونه با نسبت ۱:۱ (مربع) ارتباط دارد. هرچه تصویر عریضتر باشد، عددی که از تقسیم عدد اول نسبت بر عدد دوم به دست میآید، بزرگتر خواهد بود.
نکته مهم
نسبت ابعاد تناسبی است، بنابراین هیچ اطلاعاتی در مورد وضوح (Resolution) تصویر (تعداد پیکسلها در یک تصویر) به ما نمیدهد. دو دوربین DSLR مختلف که با نسبت ابعاد یکسان عکاسی میکنند، ممکن است وضوح بسیار متفاوتی داشته باشند اگر تصاویرشان حاوی تعداد پیکسلهای متفاوتی باشد. نسبت ابعاد صرفاً معیاری برای توصیف شکل تصویر است، نه وضوح آن.
نسبتهای ابعاد رایج در عکاسی
توجه: اگرچه نسبتهای ابعاد به صورت عرض:ارتفاع نوشته میشوند، جهتگیری عمودی هر یک از این نسبتها به سادگی به صورت برعکس نوشته میشود (یعنی حالت افقی ممکن است ۳:۲ باشد و حالت عمودی ۲:۳ خواهد بود).
۳:۲
همانطور که در بالا ذکر شد، اکثر دوربینهای DSLR و بدون آینه دارای سنسورهایی هستند که با نسبت ابعاد ۳:۲ عکاسی میکنند. این امتداد این واقعیت است که دوربینهای فیلمی ۳۵ میلیمتری تصاویری با ابعاد ۳۶ × ۲۴ میلیمتر ثبت میکنند که نسبت ابعاد ۳:۲ را به دست میدهد (بله، تمرینهای سادهسازی کسر در دوران ابتداییتان به کارتان میآید). هم سنسورهای فول فریم و هم APS-C (کراپ) با نسبت ابعاد ۳:۲ عکاسی میکنند، حتی اگر سنسورهای کراپ کوچکتر باشند (حدود ۲۴ × ۱۶ میلیمتر، با چند میلیمتر اختلاف بسته به سازنده). سنسورهای فول فریم از اندازه سنسور ۳۶ × ۲۴ میلیمتری مشتق شده از فیلم استفاده میکنند.
۱:۱
نسبت ۱:۱ به این معنی است که عرض برابر با ارتفاع تصویر است و یک مربع ایجاد میکند. نسبت مربع در اکثر دوربینهای گوشیهای هوشمند موجود است، اما در دوربینهای فرمت متوسط نیز رایج است. بسیاری از دوربینهای فیلمی فرمت متوسط فیلم ۱۲۰ را میپذیرند که معمولاً در نسبت ابعاد ۱:۱ (حدود ۵۶ × ۵۶ میلیمتر) یافت میشود. برخی از سایتهای رسانههای اجتماعی، مانند اینستاگرام، در گذشته فقط اجازه پستهایی با نسبت ابعاد ۱:۱ را میدادند – به همین دلیل این تنظیم در بسیاری از دوربینهای گوشیهای هوشمند وجود دارد. امروزه، اینستاگرام همه چیز از تصاویر افقی با نسبت ابعاد ۱.۹۱:۱ تا تصاویر عمودی با نسبت ابعاد ۴:۵ را مجاز میداند. بسیاری از عکاسان امیدوارند که در آینده محدودیتهای نسبت ابعاد در سایتهای رسانههای اجتماعی گسترش یابد، به خصوص برای به اشتراک گذاشتن تصاویر پانوراما یا منظرههای فوقالعاده عریض.
۴:۳
دوربینهای میکرو چهار سوم (Micro Four Thirds)، همانطور که از نامشان پیداست، از نسبت ابعاد ۴:۳ استفاده میکنند. اکثر دوربینهای کامپکت (Point-and-Shoot) و همچنین برخی دوربینهای فرمت متوسط نیز از این نسبت ابعاد استفاده میکنند. در حالی که گوشیهای هوشمند مدرن معمولاً میتوانند با نسبتهای ابعاد مختلفی عکاسی کنند، ۴:۳ پیشفرض اکثر آنهاست.
۵:۴
این نسبت ابعاد در دوربینهای فرمت متوسط و بزرگ رایجتر است. این نسبت با اندازه کاغذ رایج ۸ × ۱۰ اینچ برای چاپ به خوبی هماهنگ است.
۳:۱
از آنجایی که این نسبت ابعاد بسیار عریضتر از ارتفاعش است، این یک نسبت ابعاد رایج در عکاسی پانوراما است.
نسبتهای ابعاد در فیلمسازی
هدف اصلی این پست بررسی نسبتهای ابعاد در زمینه عکاسی است. با این حال، مهم است توجه داشته باشید که بسیاری از نسبتهای ابعاد رایج در فیلمسازی با نسبتهای ابعاد در عکاسی کاملاً متفاوت هستند. برخی از آنها مشترک هستند، مانند ویدیوی با کیفیت استاندارد که از نسبت ابعاد ۴:۳ استفاده میکند. با این حال، نسبت ابعاد استاندارد برای ویدیوی با کیفیت بالا ۱۶:۹ است و رایجترین نسبتهای ابعاد مورد استفاده در سینماها ۱.۸۵:۱ و ۲.۳۹:۱ هستند. فیلمهای IMAX اغلب از نسبت ابعاد ۱.۴۳:۱ استفاده میکنند، اما میتوانند از نسبت ۱.۹:۱ نیز استفاده کنند.
اوپنهایمر
برگردیم به اوپنهایمر، این یک فیلم IMAX با حلقههای فیلم ۷۰ میلیمتری است که بیش از ۶۰۰ پوند وزن دارند. تصویر «صحیح» فقط در تعداد محدودی از سینماها قابل تماشا است و نسبتهای ابعاد کامل IMAX ۱.۴۳:۱ و همچنین ۲.۲۰:۱ بدون کراپ قابل مشاهده هستند. طبق وبسایت فیلم، اوپنهایمر “…کاملاً آنالوگ است و در طول فیلم بین نسبتهای ابعاد ۲.۲۰:۱ و ۱.۴۳:۱ جابجا میشود” هنگامی که در سینماهای مجهز مشاهده شود. در غیر این صورت، سینماهای استاندارد فیلم را با یک کراپ برای متناسب شدن با نسبتهای ابعاد استاندارد ۱.۸۵:۱ یا ۲.۳۹:۱ خود ارائه میدهند. اگرچه نسخه کراپ شده تنها یک تغییر جزئی است، بسیاری از علاقهمندان به فیلم ترجیح میدهند فیلم را همانطور که در نظر گرفته شده تماشا کنند – به همین دلیل این همه صحبت در مورد نحوه تماشای آن وجود دارد.
تصاویر ثابت از فیلم اوپنهایمر که اندازههای نسبی فیلم IMAX 70mm و 70mm را در مقایسه با یک فریم فیلم ۳۵mm و نسبت ابعاد هر کدام نشان میدهد.
تغییر نسبت ابعاد
اکثر دوربینهای دیجیتال مدرن قابلیت تغییر نسبت ابعاد خود را در داخل دوربین دارند. برای انجام این کار، به دفترچه راهنمای دوربین خود مراجعه کنید یا در اینترنت برای دستورالعملها جستجو کنید. بسیاری از دوربینهای DSLR و بدون آینه به سادگی با تغییر تنظیمات در منو، در نسبتهای ۳:۲، ۴:۳، ۱۶:۹ و ۱:۱ عکاسی میکنند.
تغییر نسبت ابعاد در تنظیمات اپلیکیشن دوربین یک آیفون.
با این حال، بسیاری از عکاسان ترجیح میدهند فقط با نسبت ابعاد پیشفرض دوربین خود (به احتمال زیاد ۳:۲ اگر از یک DSLR یا دوربین بدون آینه استفاده میکنید) عکاسی کنند و در صورت لزوم بعداً آن را کراپ کنند. در اکثر ابزارهای پسپردازش، یک منو برای “Aspect” یا “Aspect Ratio” وجود دارد. در لایتروم، میتوان با رفتن به ابزار “Crop” به این منو دسترسی پیدا کرد. اکثر نسبتهای ابعاد محبوب در آنجا موجود هستند، یا اگر به دنبال چیز خاصی هستید میتوانید یک نسبت سفارشی وارد کنید.
چالشهای نسبت ابعاد
چاپها
مشابه تمایل به تماشای اوپنهایمر در فرمت مورد نظر بدون کراپ، نسبتهای ابعاد عکاسی نیز میتوانند هنگام چاپ یا به اشتراکگذاری تصاویر، چالشهای کراپ ایجاد کنند. به عنوان مثال، تصاویر با نسبت ابعاد ۲:۳ به خوبی در چاپهای ۴ × ۶ اینچ جای میگیرند. با این حال، اندازههای کاغذ ۸ × ۱۰، ۱۱ × ۱۴ و ۱۶ × ۲۰ اینچ دقیقاً با تصویر مطابقت ندارند. اینجاست که عکاسان یا تصاویر خود را برای متناسب شدن با نسبت ابعاد کاغذ کراپ میکنند، یا تصویر را کوچکتر از کاغذ کرده و یک حاشیه در اطراف تصویر واقعی روی کاغذ باقی میگذارند.
حاشیهها توسط برخی عکاسان به شدت مورد تنفر و توسط برخی دیگر دوست داشته میشوند، اما اغلب میتوانند مفید باشند. آنها امکان جابجایی آسانتر چاپ را فراهم میکنند (با خطر کمتر آسیب رساندن به تصویر واقعی)، نصب آسانتر، و توانایی دیدن جایی که تصویر واقعی به پایان میرسد. از طرف دیگر، اندازه واقعی تصویر گاهی اوقات برای تعیین یا تضمین کردن دشوارتر است، به خصوص اگر برای مشتریان چاپ میکنید. مطمئناً، اندازه کاغذ ممکن است ۱۶ × ۲۰ اینچ باشد، اما اگر از حاشیه استفاده میکنید، اندازه واقعی تصویر با نسبت ابعاد ۲:۳ باید کوچکتر باشد.
همیشه راهحلهایی برای داشتن تصاویری که کاملاً با نسبت ابعاد کاغذ شما مطابقت ندارند وجود دارد، اما شما فقط باید تصمیم بگیرید که شما (و مشتریانتان) ترجیح میدهید چه کاری انجام دهید.
نمایشگرها و وبسایتها
این روزها، مردم تقریباً هر اندازه نمایشگری را که میتوانید تصور کنید دارند. مانیتورهای اولتراواید در نسبتهای ابعاد ۲۱:۹ یا حتی ۳۲:۹ عرضه میشوند، نسبت ابعاد گوشیهای هوشمند دائماً در حال تغییر است و واقعاً همگام شدن با تمام روشهای مختلفی که مردم محتوا را مشاهده میکنند دشوار است.
برای بسیاری از نمایشگرهای دیجیتال و وبسایتها، اگر به دنبال پر کردن کامل صفحه با یک تصویر هستید، ممکن است مجبور شوید تصویر خود را به یک نسبت ابعاد سفارشی مطابق با نسبت ابعاد نمایشگر یا محتوا کراپ کنید. کنترل کراپ کردن تصویر خود به نسبت ابعاد مورد نظر، کنترلشدهتر از این است که اجازه دهید هر وبسایتساز یا نمایشگری تصویر شما را برای شما کراپ کند. بسیاری از نمایشگرها و وبسایتسازها همچنین گزینههایی برای قرار دادن تصاویر به همان صورت که هستند دارند و اگر نسبت ابعاد صحیح نباشد، حاشیه یا فضای خالی در اطراف تصویر شما قرار میدهند.
عکس پرتره با نسبت ابعاد ۲:۳ که ممکن است برای نمایش در برخی وبسایتها نیاز به کراپ داشته باشد.
نتیجهگیری
اگر میپرسید نسبت ابعاد چیست، باید بدانید که این مفهومی است که هنگام عکاسی باید در ذهن داشته باشید، به خصوص اگر قصد چاپ یا به اشتراکگذاری عکسهای خود را در هر جایی دارید. به یاد داشته باشید که نسبت ابعاد صرفاً یک توصیف عددی است که عرض را به ارتفاع یک تصویر مرتبط میکند و هیچ چیزی در مورد اندازه واقعی یا وضوح تصویر به شما نمیگوید. در عکاسی خود، با مشاهده تصاویر در نسبتهای ابعاد مختلف آزمایش کنید و تصمیم بگیرید که چه چیزی را دوست دارید. ممکن است کشف کنید که واقعاً یک نسبت ابعاد خاص را که در دوربینهای فرمت متوسط رایج است ترجیح میدهید، که ممکن است شما را به مسیر جدیدی در عکاسی هدایت کند. صرف نظر از اینکه چه آزمایشی را قصد دارید انجام دهید، مهم است که از روشهایی که نسبتهای ابعاد بر عکاسی شما و نحوه درک آن توسط دیگران تأثیر میگذارند، آگاه باشید.